<p><strong>ANKARA - <a href="http://bha.net.tr">BHA </a></strong></p>

<p>İran adına görüşmelere katılan Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garibabadi, İstanbul’daki temaslara ilişkin sosyal medya platformu X üzerinden açıklamalarda bulundu. Garibabadi, Avrupalı temsilcilerle ciddi, açık ve kapsamlı bir diyalog yürüttüklerini belirtti.</p>

<p>Yaptırımların kaldırılması ve İran'ın nükleer programına ilişkin son gelişmelerin ele alındığını aktaran Garibabadi, ayrıca bazı Avrupa ülkelerinin, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarına destek verdiği yönündeki tutumlarını da toplantıda gündeme taşıdıklarını ve bu tutumu eleştirdiklerini ifade etti.</p>

<p>Garibabadi açıklamasında şu ifadelere yer verdi:<br />

“Sözde 'snapback' mekanizması da dahil olmak üzere ilkesel duruşumuzu net bir şekilde ortaya koyduk. Taraflar toplantıya çeşitli önerilerle geldi ve bu önerilerin farklı yönleri detaylı biçimde değerlendirildi. Görüşmelerin devam etmesi konusunda uzlaşıya varıldı.”</p>

<h2><strong>Müzakerelere geri dönüş</strong></h2>

<p>İran ile ABD arasındaki doğrudan müzakerelerin kesilmesinden sonra Avrupa ülkeleriyle yürütülen bu diyalog, nükleer dosyada diplomatik çözüm arayışlarının yeniden gündeme geldiğini gösteriyor. Bilindiği üzere İsrail’in 13 Haziran’da İran’a yönelik saldırıları sonrası, Tahran ile Batı arasında müzakere süreci fiilen durmuştu.</p>

<h2><strong>Snapback mekanizması endişesi sürüyor</strong></h2>

<p>İran tarafı, anlaşmanın ihlali durumunda Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının otomatik olarak yeniden uygulanmasını öngören “tetik mekanizması”na ilişkin endişelerini koruyor. Bu mekanizmanın süresi 18 Ekim 2025’te sona erecek. Avrupa ülkelerinin bu tarihten önce snapback maddesini devreye sokabileceği ihtimali Tahran’da ciddi bir kaygı konusu.</p>

<h2><strong>2015 anlaşmasının arka planı</strong></h2>

<p>İran ile BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında 14 Temmuz 2015’te imzalanan nükleer anlaşma kapsamında, İran’a yönelik yaptırımların kaldırılması karşılığında nükleer faaliyetler sınırlandırılmıştı. Ancak ABD, 2018’de bu anlaşmadan tek taraflı çekilmiş ve yaptırımları yeniden yürürlüğe koymuştu. Bu adımın ardından İran da taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş, yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme çalışmalarına yönelmişti.</p>

<p>Avrupa ülkeleri ise ABD’nin kararına karşı çıkmalarına rağmen somut adım atmamış, son dönemde ise anlaşmanın 36. maddesi olarak bilinen snapback mekanizmasını devreye sokma tehdidinde bulunmuşlardı.</p>

<p>İran Dışişleri Bakanlığı ise Avrupalı tarafların bu konuda yasal yetkilerinin bulunmadığını savunarak, bu girişimin hukuki bir zemine dayanmadığını dile getirmişti.</p>

<p>Tarafların İstanbul'daki son toplantıda bir araya gelerek 25 Temmuz’da yeniden buluşma kararı aldığı bildirildi.</p>